baner testowy dla obrazu tytułowego
Kilka największych rosyjskich banków odnotowało w czerwcu odpływ depozytów terminowych. Wydarzenie to nie jest krytyczne dla branży finansowej, ale jest niepokojące: w całym systemie nadal występuje napływ depozytów, ale pieniądze odpływają od kluczowych graczy. Co sprawia, że obywatele wycofują środki, mimo że odsetki od depozytów nadal przewyższają inflację?
Jak zauważa Igor Nikołajew, główny badacz w Instytucie Ekonomii Rosyjskiej Akademii Nauk, przede wszystkim warto spojrzeć na kalendarz. "To okres wakacyjny, lato, zwiększone wydatki. Ludzie potrzebują dodatkowych pieniędzy, a atrakcyjność zakładów w tym momencie schodzi na dalszy plan" - mówi. Według niego, wpływ ma również rozpoczynająca się obniżka kluczowej stopy procentowej. Wzmocniło to wśród deponentów poczucie, że depozyty nie będą już tak opłacalne jak w 2024 r., kiedy stawki osiągnęły 23%.
Inni finansiści również wskazują na zachowania biznesowe. Przy silnym rublu eksporterzy są zmuszeni do sprzedaży zysków walutowych, ale nie wszystkie z nich trafiają do banków: część jest wykorzystywana do wcześniejszej spłaty długów, a część na bieżące wydatki. Osoby fizyczne wykazują podobne zachowania, zwłaszcza w środowisku, w którym zaufanie konsumentów pozostaje kruche.
Dodatkowy czynnik ma charakter emocjonalny. Wiosną i zimą 2024/2025 r. do obiegu informacyjnego powróciły pogłoski o możliwym zamrożeniu depozytów. Powodem była dyskusja na temat takiego hipotetycznego środka jako alternatywy dla zacieśnienia polityki pieniężnej. Bank centralny i urzędnicy jednoznacznie odrzucili takie pomysły, nazywając je "nonsensem", ale pozostałość pozostała.
"Nie sądzę, aby stało się to masowym wyzwalaczem" - mówi Igor Nikołajew. - Ale nasi obywatele boją się i mają ku temu powody: doświadczyli już zamrożenia depozytów w latach 90-tych, kryzysów w 2008 i 2014 roku. Ktoś mógł zostać oszukany przez wypychanie informacji, ale jest to raczej strach w tle, a nie główny czynnik".
Niemniej jednak, spadek zaufania do długoterminowych produktów bankowych jest trendem, którego nie można ignorować. Nawet jeśli oprocentowanie depozytów jest obecnie o 2-3% wyższe niż inflacja, deponenci zaczynają szukać alternatyw - lub po prostu porzucają pomysł "zamrożenia" pieniędzy na pewien czas.
Kolejne posiedzenie Banku Rosji w sprawie kluczowej stopy procentowej zaplanowano na wrzesień 2025 roku. Jeśli regulator ponownie ją obniży, doprowadzi to do dalszego obniżenia kosztów depozytów - aw rezultacie do wzrostu odpływu. Zwłaszcza na tle końca sezonu letniego, kiedy wielu osobom kończą się oszczędności wakacyjne i zaczyna się poszukiwanie "żywych" pieniędzy.
"Jeśli inflacja wzrośnie do września, a kluczowa stopa procentowa ponownie spadnie, może to być punkt zwrotny" - mówi Nikołajew. - Wówczas rentowność depozytów zbliży się do poziomu inflacji. W takiej sytuacji wiele osób naprawdę zacznie weryfikować swoje strategie finansowe".
W tej chwili przedwczesne jest mówienie o masowym odpływie deponentów. Całkowity wolumen depozytów w systemie bankowym pozostaje na wysokim poziomie, a stopy procentowe nadal korzystają z inflacji. Sytuacja staje się jednak coraz bardziej wrażliwa: każdy nagły ruch w kierunku zmiany kluczowej stopy procentowej, ryzyko związane z polityką zagraniczną lub wzrost nieufności może wywołać reakcję łańcuchową.
W 2024 r. Rosjanie posiadali w bankach rekordową kwotę 70 bilionów rubli. Teraz, gdy polityka pieniężna zmienia kierunek, a rentowność spada, system zaczyna testować swoją siłę. Możliwe, że pierwszy poważny egzamin odbędzie się jesienią.
Jak dotąd system bankowy radzi sobie ze zmieniającymi się zachowaniami klientów. Ale im dłużej rentowność depozytów spada, tym większe ryzyko, że deponenci będą preferować inne opcje - lub po prostu "trzymać pieniądze pod ręką".
Polish 
English 
Russian 
German