Jeśli w latach 2006-2019 przystępność cenowa mieszkań w naszym kraju jako całości tylko rosła, to w 2019 roku zaczęła spadać i jak dotąd nie udało się odwrócić ogólnorosyjskiego trendu. Chociaż sytuacja różni się znacznie w zależności od regionu

Od 2006 r. rosyjskie mieszkania stają się coraz bardziej przystępne cenowo dla ludności. Tendencja ta utrzymywała się do 2019 r., ale w ciągu ostatnich kilku lat nastąpił spadek przystępności cenowej mieszkań w kraju i jak dotąd nie udało się odwrócić tego trendu. Jest to wniosek wyciągnięty z badania "Przystępność mieszkaniowa w miastach, aglomeracjach miejskich i regionach Rosji", które zostało przeprowadzone przez Fundację Instytutu Ekonomiki Miejskiej (IEG) we współpracy z Sberindex i Yandex Real Estate.
"Ocena opiera się na współczynniku przystępności mieszkaniowej (KJ) obliczonym przez IEG w odniesieniu do podmiotów Federacji Rosyjskiej i całej Rosji. Pokazuje on, przez ile lat warunkowe trzyosobowe gospodarstwo domowe o średnim dochodzie na osobę będzie w stanie gromadzić środki (pod warunkiem, że zaoszczędzi cały swój dochód) na zakup standardowego mieszkania o powierzchni 54 metrów kwadratowych, w oparciu o średnią cenę za metr kwadratowy całkowitej powierzchni według Rosstat. KJ pokazuje podstawową przystępność cenową mieszkań (tj. stosunek cen mieszkań do dochodów gospodarstw domowych) i nie uwzględnia obecnych warunków udzielania kredytów hipotecznych" - wyjaśniają autorzy badania.
Zgodnie z międzynarodową praktyką, mieszkania są uważane za przystępne cenowo przy współczynniku 3 i poniżej, niezbyt przystępne cenowo - od 3 do 4 włącznie, ze wskaźnikiem od 4 do 5, nabycie mieszkania jest poważnie skomplikowane, a na poziomie powyżej 5 mieszkanie jest znacznie niedostępne. Jeśli więc w 2006 r. KJ wynosił w naszym kraju 4,6, aw 2007 i 2008 r. Nawet 5,3, to do 2019 r. Spadł do 3,2, czyli prawie do granicy kategorii "przystępnej cenowo". Potem jednak współczynnik zaczął ponownie rosnąć i w ubiegłym roku osiągnął 3,9, a obecnie wynosi 3,7.
Jeszcze trochę, a Rosja ponownie wpadnie w wyjątkowo nieprzyjemną strefę "nabywanie mieszkań jest poważnie skomplikowane". Jednak w porównaniu z 2006 rokiem wszystko oczywiście wygląda świetnie: wtedy tylko 18,6% rodzin mogło kupić opisane powyżej mieszkanie za własne i pożyczone środki, w 2023 roku - 54,5%, a szczyt w całej historii obserwacji przypadł na 2022 rok - 56,3%.
Jedną z prawidłowości ujawnionych w trakcie badania, która wydaje się bardziej niż oczywista, jest to, że im bliżej dużych miast i aglomeracji, tym mniej przystępne cenowo są mieszkania. Obecnie regiony o najbardziej przystępnych cenach mieszkań to Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny, Republika Czeczeńska, Obwód Magadański, Terytorium Kamczatki, Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny, Obwód Tiumeński. Z kolei Moskwa, Amur, Kaliningrad, obwody irkuckie, terytorium Ałtaju i Sankt Petersburg są liderami w rankingu niedostępności.
Oprócz współczynnika przystępności cenowej mieszkań, w badaniu wykorzystano jeszcze dwa wskaźniki: wskaźnik przystępności cenowej mieszkań (LPI), a w zasadzie wskaźnik dostępności samego kredytu hipotecznego oraz wskaźnik przystępności cenowej mieszkań z kredytem hipotecznym (DS). Połączenie i analiza wszystkich trzech wskaźników daje nieco inny obraz i pozwala podzielić regiony kraju na cztery grupy.
Pierwsza kategoria obejmuje podmioty Federacji, w których przystępność cenowa mieszkań spadła w 2023 r. zgodnie z wartościami wszystkich trzech wskaźników. Jest to jedna z najmniejszych grup, składająca się z zaledwie 13 regionów: Magadan, Smoleńsk, Kurgan, Nowosybirsk, Archangielsk, Omsk, obwody czelabińskie, republiki Dagestanu, Kałmucji, Komi, Mari El, Ałtaju i Czuwaszji.
Zobacz także:

Jak znaleźć idealną "sprzedaż"?

Sztuczna inteligencja pomoże pracodawcy

Jak nie powinienem zachowywać się na rozmowie kwalifikacyjnej?

Podsumowanie: stereotypy i rzeczywistość

VMI: troska o pracowników czy o biznes?

Powszechne stereotypy na temat kariery kobiet
Druga grupa składa się z regionów, w których, wręcz przeciwnie, mieszkania przystępność cenowa wzrosła roku zgodnie z wartościami wszystkich trzech wskaźników. Jest to 30 podmiotów Federacji Rosyjskiej, w tym Sankt Petersburg, Republika Tatarstanu, Kraj Nadmorski, Irkuck, Obwód Kaliningradzki i Niżny Nowogród.
Grupę numer trzy (najliczniejszą) utworzyły 33 regiony, w których dostępność mieszkań wzrosła pod względem KJ, a spadła pod względem DS i IDP, biorąc pod uwagę wpływ kredytów hipotecznych. Grupa ta obejmuje w szczególności Moskwę, regiony moskiewski i leningradzki oraz Terytorium Krasnodarskie.
Wreszcie czwarta grupa to pojedynczy Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny, który jest liderem w większości rozważanych wskaźników przystępności cenowej mieszkań i kredytów hipotecznych. Tutaj w ciągu ostatniego roku wartość KJ spadła, wartość IDP wzrosła, a wartość DS praktycznie się nie zmieniła. Oznacza to, że ogólnie możemy mówić o wzroście dostępności mieszkań i kredytów hipotecznych w regionie.
Omawiając sposoby zapobiegania krytycznemu spadkowi przystępności cenowej mieszkań, autorzy badania zauważają: obecnie szczególnie ważne jest, aby przy wyborze środków wspierających budownictwo mieszkaniowe przede wszystkim ocenić możliwy wpływ takich środków na ceny mieszkań. I stosować tylko takie środki, które nie przyczyniają się do wzrostu cen.
"Wydaje nam się niezwykle ważne, aby skupić się na rozwoju różnych form przystępnych cenowo mieszkań, które są dziś bardzo potrzebne. W małych miastach i na obszarach wiejskich ważne jest wspieranie rozwoju niskich budynków mieszkalnych, a w dużych i dużych miastach - rozwój wynajmowanych zasobów mieszkaniowych do użytku społecznego i współpracy mieszkaniowej przy budowie budynków mieszkalnych. Ponadto, w celu poprawy jakości indywidualnego budownictwa mieszkaniowego i komfortu stałego zamieszkania w takich domach, wymagane jest znaczące wsparcie infrastruktury wspierającej rozwój" - podkreślają eksperci.
Ich zdaniem "antyinflacyjne środki polityki na rynkach mieszkaniowych mające na celu ograniczenie wzrostu cen, obniżenie kosztów i zwiększenie wydajności pracy w budownictwie mieszkaniowym, stymulowanie zwiększonej konkurencji między deweloperami, w tym poprzez zmniejszenie barier wejścia na rynek dla nowych firm budowlanych, zwiększenie przejrzystości i pewności zasad prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności ustanowienie przejrzystych i jasnych zasad określania obowiązków infrastrukturalnych deweloperów mieszkaniowych".