W Hiszpanii codziennie przejmowanych jest około 40 domów (!). Okazało się, że może to dotyczyć absolutnie każdego właściciela nieruchomości w tym kraju. Ale kim są okupanci? I dlaczego eksmisja z własnego mieszkania zajmuje im kilka lat? Czytaj dalej osobistą historię walki o swoje mieszkanie przez 3 lata i komentarz prawnika na temat problemu wypłat w Hiszpanii.
Kto dokonuje wypłat? Ocupas (od hiszpańskiego czasownika ocupar - "zajmować") to termin używany w Hiszpanii w odniesieniu do osób nielegalnie zajmujących puste mieszkania. Katalonia pozostaje niekwestionowanym liderem w zajmowaniu nieruchomości mieszkalnych - odpowiada za ponad 42% całkowitej liczby przypadków. Kolejne miejsca zajmują Andaluzja, Wspólnota Walencji i Wspólnota Autonomiczna Madrytu.
Jest to nie tylko ułatwione przez politykę administracji wielu katalońskich miast, które często otwarcie zachęcają do działań squattersów, a nawet wydają dla nich oficjalne instrukcje, które pomagają spowolnić proces eksmisji.
"Squattersi w Hiszpanii są już odrębnym zjawiskiem społecznym"
Osobista historia walki z wypłatami
Gala opowiedziała nam o tym, jak zmierzyła się z problemem wypłat i jak przebiegał proces ich eksmisji z jej mieszkania:
- Mieszkam w Katalonii. Zaciągnąłem kredyt hipoteczny na mieszkanie (dwupoziomowe) i planowałem je wynająć na jakiś czas. I na początku 2020 roku wynajmowałem je pokój po pokoju przez kilka miesięcy - ponieważ mieszkanie jest dwupoziomowe, na jednym piętrze mieszkało kilka osób, a drugie było wynajmowane przez 3-osobową rodzinę (rodzice w wieku 50 lat i ich córka), co później okazało się "zwrotem" (Wypłaty to osoby, które dokonują samodzielnego zajęcia cudzych domów i mieszkań - red.). Rodzina ta zapłaciła za jeden miesiąc. Kiedy najemcy wyprowadzili się z górnego piętra, rodzina ta została sama w całym mieszkaniu.
Kiedy już uzgodniliśmy eksmisję, przyszedłem odebrać klucze i okazało się, że drzwi do mieszkania są zablokowane. Zadzwoniłem do nich i w odpowiedzi usłyszałem, że rzekomo nie ma ich w domu. W kompletnym szoku zadzwoniłem na policję. Policja przyjechała, gdy nie było mnie już na miejscu: okupas otworzył im drzwi i powiedział, że, jak twierdzą, zapłacili za sześć miesięcy (prawdopodobnie pokazując jakiś fałszywy dokument). Po tym policja zadzwoniła do mnie i powiedziała, że mogę iść do sądu tylko teraz, ponieważ rzekomo są teraz w moim mieszkaniu na podstawie prawa.
Zwróciłem się do prawnika, który podążał ścieżką kodeksu karnego i niestety straciliśmy rok z tym prawnikiem - nieprawidłowo złożył wniosek, którego sąd nawet nie rozpatrzył. A z drugim prawnikiem od razu otrzymaliśmy nie tylko datę rozprawy, ale także datę eksmisji - stało się to już w drugim roku mojego procesu.
Ale tutejsi okupas są dość kompetentni, zwłaszcza że mają wiele informacji (w szczególności rząd Barcelony i Katalonii publikuje całe instrukcje, jak upewnić się, że okupas nie zostanie eksmitowany). W związku z tym ludzie ci zaczęli korzystać z tych instrukcji: na kilka dni przed sądem, w którym musieli ponownie zatwierdzić datę eksmisji, zwrócili się do bezpłatnego prawnika. Ten z kolei stwierdził, że ma mało czasu na zapoznanie się ze sprawą - w efekcie termin rozprawy został przesunięty o kolejne sześć miesięcy, a data eksmisji została przesunięta na luty 2022 roku.
Tak więc w lutym 2022 r., na jeden lub dwa dni przed eksmisją, ma miejsce kolejna akcja: mieszkańcy twierdzą, że "jesteśmy tutaj niechronionymi segmentami populacji, dlatego nie możemy zostać eksmitowani". Sąd zawiesza eksmisję i przekłada ją na maj.
Nawiasem mówiąc, cała historia niechronionych segmentów populacji wkrótce rozpadła się na naszych oczach. Ze względu na fakt, że okupaski zwrócił się do bezpłatnego prawnika, przyszły do nich służby socjalne - zarejestrowały, że w ich krewny mieszka w Katalonii z miejscem do życia i że mogą się tam bezpiecznie wprowadzić. Co więcej, przyjechali do Barcelony w 2020 roku jako turyści w ogóle.
Czy squattersi są najeźdźcami czy bojownikami o swoje prawa? Jak wygląda sytuacja w Europie, Ameryce, Azji i Afryce?
- W maju mój prawnik i ja przychodzimy do mojego mieszkania i co widzimy: tłum ludzi stoi przy moim wejściu i nie pozwala mi wejść; sąsiedzi wezwali policję, która po przybyciu wezwała posiłki; okazało się to niewystarczające, więc zaczęli wzywać policję, która rozprasza takie demonstracje; ale niestety niestety w tym momencie nie było dostępnych samochodów i policja nie przyjechała. W rezultacie eksmisja nie doszła do skutku, ponieważ przedstawiciel sądu nie mógł jej przeprowadzić z powodu braku środków bezpieczeństwa. Eksmisja została ponownie przełożona, teraz na listopad 2022 roku.
Warto zauważyć, że do tego czasu w mojej sprawie pojawił się również podtekst polityczny: po lutym 2022 r. rodzina ta (jedno z rodziców miało ukraiński paszport) zaczęła lobbować na rzecz idei, że, jak twierdzą, mieszkając w tym mieszkaniu, prowadzili swoją małą wojnę z rosyjską gospodynią (co oczywiście było blefem, ponieważ do lutego mieszkali w moim mieszkaniu przez dwa lata).
Skąd wziął się ten tłum przy moim wejściu? Oczywiście te pensje zwróciły się do syndykatu w celu ich ochrony. Takie syndykaty istnieją w każdej dzielnicy Barcelony i Katalonii - zajmują się one zwoływaniem ludzi, aby wstawali w ten sposób i zapobiegali eksmisji. Doświadczeni prawnicy również pracują dla tych syndykatów, więc najmniejszy ruch ze strony właściciela będzie postrzegany jako przeciwdziałanie lub zagrożenie dla wypłat - w związku z tym proces eksmisji zostanie opóźniony o jeszcze dłuższy okres. Dlatego w żadnym wypadku nie można ulegać prowokacjom.
Przez cały ten czas obserwowałem swoje mieszkanie przez Instagram jednej z wypłat; widziałem, że mają kota, psa. Nawiasem mówiąc, robi się to również po to, aby nie zostali eksmitowani: jeśli komornik przyjdzie ich eksmitować i zobaczy tam psa, może odmówić wejścia do mieszkania, ponieważ w grę wchodzi tutaj ochrona praw zwierząt itp. W rzeczywistości wszyscy płatnicy wiedzą, że mogą przenieść dzieci i zwierzęta do mieszkania, aby przedłużyć swoją swobodną obecność w cudzym mieszkaniu.
Demonstranci zebrali się pod domem, aby zapobiec eksmisji okupów (źródło zdjęcia - Tot Barcelona)
Co dzieje się później: Nadchodzi listopad, a na tydzień przed eksmisją mój prawnik i ja zaczynamy otrzymywać telefony i wiadomości od ludzi z wyżej wymienionych syndykatów; mówią: "usiądź z nami przy stole negocjacyjnym, w przeciwnym razie stanie się to samo, co ostatnio". Na co mój prawnik odpowiedział, że w żadnym wypadku nie należy podejmować żadnych negocjacji z szantażystami. Co więcej, mieliśmy już umowę z sądem, że tym razem na eksmisję przybędzie policja.
Policja przyjechała na eksmisję, ale tych ludzi nie było już w mieszkaniu. Dwoje drzwi wejściowych było zamkniętych i zablokowanych od wewnątrz, a pies szczekał z mieszkania (okazało się, że było to wejście w głośnikach). Otwarcie drzwi i wejście do środka zajęło około 2 godzin. Wypłaty wyszły, najprawdopodobniej w nocy przez okno na linach (jest to 3 piętro).
W jakim stanie znajdujemy mieszkanie: baterie zostały usunięte ze ścian, grzejnik gazowy został usunięty, kilka mebli, wszystko jest w okropnym, brudnym stanie. Ogólnie rzecz biorąc, musiałem ponownie wyremontować mieszkanie, ponieważ zrobiłem to po raz pierwszy przed wpuszczeniem najemców.
Otrzymałem mieszkanie w listopadzie 2022 roku. Oznacza to, że cały proces trwał 2 lata i 8 miesięcy.
Procesja sądowa po przybyciu do mieszkania w celu ostatecznej eksmisji (źródło zdjęcia - La Vanguardia)
Muszę powiedzieć, że moja sprawa nie była łatwa, ponieważ było wiele czynników uniemożliwiających eksmisję. Pierwszy prawnik bezskutecznie aplikował, straciliśmy z nim rok, potem interweniowały momenty polityczne. Dla wielu osób dzieje się to szybciej.
Nawet jeśli do eksmisji nie doszło za pierwszym razem, to na pewno dojdzie do niej za drugim. Bardzo często zdarza się, że po rozprawie eksmisja trwa jeszcze sześć miesięcy, ponieważ do eksmisji ustawiają się całe kolejki. Sądy mają niewiele zasobów, niewielu komorników, którzy mogą eksmitować squattersów. Mogą wykonać około 3-4 eksmisji dziennie, a takich wypłat są setki.
Jeśli chodzi o konsekwencje wypłat, pozostają one w długach dożywotnich, ale z reguły nie można ich z nich wyciągnąć. Wszystkie informacje pozostają w archiwach sądowych, ale musisz zrozumieć, że wypłaty nie są ludźmi, którzy bardzo się tym martwią.
Ostateczna eksmisja (źródło zdjęcia - Crónica Global)
Widzisz, wszędzie są różni ludzie, nie o to chodzi. Problem polega na tym, że to właśnie w Hiszpanii tego rodzaju zachowania są, można powiedzieć, wspierane przez rząd; to tutaj istnieją syndykaty, które pomagają w wypłatach; a wszystko to nie podlega karze. Wynagrodzenia w Hiszpanii są już odrębnym zjawiskiem społecznym.
Chciałem również dodać uwagę na temat nieruchomości w Hiszpanii. Ze względu na istnienie problemu z wypłatami, klimat inwestycyjny w tym kraju w odniesieniu do nieruchomości jest ogólnie nieciekawy; ponieważ ludzie, którzy chcą coś tu kupić, muszą się tysiąc razy zabezpieczyć.
Co użytkownicy Reddita piszą o wypłatach
Oto kilka historii na ten temat udostępnionych przez użytkowników Reddita:
Użytkownik msondo mówi:"Mam tutaj dobrą znajomą, która mieszka na ostatnim piętrze w trzypiętrowym budynku. Mieszkanie bezpośrednio pod nią jest nielegalnie zajmowane od ponad 15 lat. Oczywiście kobieta, która je zajmowała, miała małe dziecko, a sąd orzekł, że nie można ich eksmitować, ponieważ zagrażałoby to dziecku. Dziecko w końcu osiągnęło wiek, w którym prawo nie ma już zastosowania, więc właściciel próbuje je ponownie eksmitować, ale proces ten ciągnie się już od kilku lat".
Ten sam użytkownik dzieli się spostrzeżeniem: "Widzę tu również kilka domów, które są wyraźnie opuszczone przez właścicieli, ale zajęte, przynajmniej tymczasowo, przez obcych ludzi. Zawsze nieprzyjemnie jest widzieć taki dom między dobrze utrzymanymi domami, które można sprzedać za prawie milion euro".
Użytkownik Reddit 33764 przekazuje historię opowiedzianą mu przez gospodarza Airbnb w Alicante: "Jego sposobem na obejście tego jest zaprzyjaźnienie się z sąsiadami, zainstalowanie kamer i alarmów, aby firma ochroniarska mogła natychmiast wezwać policję w przypadku włamania. I nie wynajmować rodzinom z dziećmi, ponieważ trudniej jest pozbyć się wypłat z dziećmi".
Użytkownik paffnuc mówi:"Moje mieszkanie było okupowane przez 'rodzinę'. Zadzwoniłem na policję, a oni kazali mi się wynosić z domu. Jedyne, co mogłem zrobić, to ich pozwać. Teraz mieszkam w innym budynku, a jedno mieszkanie również zostało zajęte".
Użytkownik TradeFit1826 udostępnia: "Stało się to w moim mieszkaniu. Posiadam je od 49 lat bez żadnych problemów. Odwiedziłem przyjaciół i wróciłem kilka tygodni później. Okupanci nie chcieli ze mną rozmawiać ani mnie opuścić. Ostatecznie zapłaciłem za to prywatnej firmie, zdając sobie sprawę, jak długi i skomplikowany byłby proces policyjno-cywilny".
Wielu innych użytkowników w tych samych dyskusjach twierdzi, że problem jest wyolbrzymiony i nie jest tak powszechny, jak może się wydawać z mediów. Oto niektóre z podobnych cytatów:
Użytkownik UruquianLilac pisze: "Najlepsza kampania marketingowa dla systemów alarmowych. Odkąd te artykuły stały się popularne, nastąpił ogromny wzrost sprzedaży. I tak dogodnie zbiega się to z programami politycznymi, które reprezentują jedną stronę jako partię, która chce, aby twój dom był okupowany".
Ten sam użytkownik wyjaśnia: "Squatting był pierwotnie ruchem politycznym i społecznym domagającym się inwestycji publicznych w obiekty publiczne i potępiającym instytucjonalne porzucanie własności publicznej, często w wyraźnym celu spekulacji i prywatyzacji".
Komentarz innego użytkownika:"W Hiszpanii istnieją poważne problemy mieszkaniowe, spowodowane głównie tymi samymi procesami spekulacyjnymi, którym squatersi sprzeciwiają się od lat 80-tych, ale znacznie bardziej dotkliwe z powodu turystyfikacji centrów miast, wysiedlania lokalnych mieszkańców z powodu podwyżek czynszów, na które nie można sobie pozwolić, jeśli nie bezpośrednio przez odmowę utrzymania budynków lub bezpośrednie groźby".
Wypłaty w Hiszpanii. Aspekt prawny
Squatting w Hiszpanii (nielegalne zajmowanie nieruchomości) - to poważny problem. Krajowa Organizacja Osób Dotkniętych Zajęciami (ONAO) informuje, że w 2022 r. liczba takich najeźdźców w Hiszpanii wzrosła o 20% w porównaniu z 2021 r. Zauważono, że dziennie przejmowanych jest około 40 domów. Jak można się domyślić, squattersi są również zagrożeniem dla inwestorów w nieruchomości w Hiszpanii, którzy powinni wziąć to pod uwagę przed rozpoczęciem procesu zakupu.
Należy zauważyć, że przypadki takiego zajęcia domów lub mieszkań występują w różnych krajach: we Francji, w USA, w Niemczech itp. Ale w Hiszpanii jest to bardziej globalne i bolesne.
Squatting w Hiszpanii stał się możliwy dzięki ustawie z 1994 r. "Ley de Arrendamientos Urbanos" (Miejskie prawo najmu): Pozwala ona ludziom na zajmowanie nieużywanych lub opuszczonych nieruchomości bez zgody właściciela. Muszą oni następnie udowodnić, że korzystali z nieruchomości przez określony czas. Prawo to miało na celu zapewnienie mieszkań dla wrażliwych grup ludności, ale obecnie jest nadużywane przez ogromną liczbę osób.
Ważne jest, aby zrozumieć konsekwencje prawne zajęcia nieruchomości przez squattersów w Hiszpanii. Po pierwsze, hiszpańskie prawo wyraźnie stanowi, że nielegalne zajmowanie cudzej nieruchomości jest przestępstwem. Artykuł 245 hiszpańskiego kodeksu karnego stanowi: "Każda osoba, która bez odpowiedniego zezwolenia zajmuje nieruchomość, mieszkanie lub budynek należący do innej osoby i niebędący jej miejscem zamieszkania lub pozostaje na terenie nieruchomości wbrew woli właściciela, podlega karze pozbawienia wolności od trzech do sześciu miesięcy".
W hiszpańskim prawie istnieje jednak duża różnica między terminami "usurpación" (nielegalne zajęcie czegoś bez prawa) i "allanamiento de morada" (włamanie). Naruszenie posiadania ma miejsce w przypadku nieuprawnionego wejścia do lokalu mieszkalnego - w tym przypadku przewidziana jest kara pozbawienia wolności do lat czterech. Squatting zazwyczaj należy do kategorii "uzurpacji", czyli przestępstwa popełnianego, gdy obiekt jest niezamieszkany przez pewien czas.
Zgodnie z obowiązującym prawem hiszpańskim Ekspresowa eksmisja okupantów z zajmowanych przez nich mieszkań przez policję jest możliwa tylko w ciągu 48 godzin od momentu ich wtargnięcia. Po upływie tego okresu najeźdźcy mogą zostać eksmitowani wyłącznie na drodze sądowej.
W związku z tym, oprócz szkód ekonomicznych, jednym z największych problemów jest czas potrzebny sądom na wydanie wyroku zezwalającego na eksmisję squattersów. Według najnowszych danych Generalnej Rady Sądownictwa (CGPJ), prawomocne orzeczenia sądowe w sprawie eksmisji squattersów zapadały średnio w ciągu 18,1 miesiąca. Oznacza to, że właściciele zdołali odzyskać swój dom w sumie ponad 1,5 roku po jego przejęciu.
Taktyka pizzy i inne taktyki stosowane przez squattersów
Jedną z taktyk squattersów jest tak zwana "Pizza Tactic", która powstała w Katalonii w 2018 roku.
Technika ta działa w następujący sposób: squattersi zamawiają pizzę pod adresem, który wybrali do zajęcia; zatrzymują kuriera i płacą za pizzę; następnie znikają na dwa dni, by trzeciego dnia zająć dom; gdy przyjeżdża policja, mogą przedstawić kupon na pizzę potwierdzający, że przebywali w domu dłużej niż 48 godzin. Zapobiega to natychmiastowej eksmisji - gdy squatters może "udowodnić", że przebywał w domu przez co najmniej 48 godzin, jego sprawa musi zostać rozpatrzona przez sędziego.
Jednak prawnik Mark Pairo Pujol zauważył w naszej rozmowie, co następuje: "Muszę powiedzieć, że policja wcale nie jest głupia. Nie wyciągną wniosków na podstawie samego sprawdzenia. Będą pytać sąsiadów o właścicieli itp."
Inną taktyką stosowaną przez okupas jest zajęcie cudzego mieszkania w celu uzyskania okupu od właścicieli. Według przedstawicieli ONAO, oszuści pobierają średnio od 3 do 5 tysięcy euro za szybki wyjazd bez powodowania szkód w wystroju, meblach i sprzęcie AGD. Jednocześnie 25-30% tej kwoty trafia do struktur mafijnych specjalizujących się w tego typu szemranych "interesach" (wyszukiwanie odpowiednich obiektów, zbieranie informacji o właścicielach, szpiegowanie ich itp.)
Ponadto, ostatnio, taktyki takie jak "inquiocupación" (od inquilino - "lokator") rozprzestrzeniają się coraz aktywniej. Oznacza to, że właściciel sam wpuszcza tych ludzi do swojego domu, obiecują płacić czynsz, a następnie przestają płacić i zamieniają się w wypłaty.
Na chwilę obecną wystarczy, że najemca przedstawi fałszywą umowę najmu, aby sędzia nie mógł nakazać natychmiastowej eksmisji. Ostatecznie sędzia dojdzie do wniosku, że squatter nielegalnie zajmuje dom, ale proces ten zajmie dużo czasu.
Spojrzenie prawnika na problem "squattersów" w Hiszpanii
Marc Pairo Pujol, prawnik i partner w Roca Mobility, podzielił się z nami swoją wizją sytuacji.
- Faktem jest, że hiszpańskie prawo mówi: "Każdy ma prawo do mieszkania".
Istnieją zatem dwie różne sytuacje, które mogą wystąpić w związku ze "sprawą squattera". Pierwszą z nich jest sytuacja, w której opuszczasz swoje mieszkanie na krótki czas, a następnie okazuje się, że jest ono zajmowane przez obce osoby. Wtedy prawo jest całkowicie po stronie właściciela i w takich sytuacjach właściciel zawsze wygra w sądzie. Pytanie tylko, jak długo mu to zajmie.
Druga sytuacja ma miejsce, gdy dom jest opuszczony od wielu lat. W takiej sytuacji, gdy właściciel pojawia się i widzi obcych w tym domu, ma problem. W takim przypadku nie ma on wielu szans na eksmisję tych ludzi.
Dlatego najważniejsza jest szybka reakcja. Wtedy nie będzie to dużym problemem.
Warto zauważyć, że istnieje wiele dezinformacji na ten temat, co oczywiście jest smutne. Poza tym, przykro to mówić, ale obecnie jest to duży biznes po obu stronach. Niektórzy ludzie pomagają squattersom przejmować nieruchomości; z drugiej strony, niektórzy ludzie zarabiają pieniądze, doradzając ludziom, jak chronić się przed zwrotami itp.
Ważne jest również, aby powiedzieć, że opóźnienia w rozwiązywaniu takich kwestii są bardziej istotne dla sądów. Obecnie sądy w Hiszpanii są zalewane wnioskami z wielu stron, więc jest to główny problem.
Autor
Julia Janukowycz Redaktor naczelny
Jestem odpowiedzialny za pracę redakcji. Piszę wywiady z ekspertami i poradniki.
Polish 
English 
Russian 
German